Regels over middelengebruik
Kinderen zijn druk bezig de wereld te ontdekken. Vooral in de puberteit proberen kinderen grenzen te verleggen en te experimenteren met nieuwe dingen. Voor ouders kan de puberteit een lastige fase zijn, voor kinderen is het een spannende en onmisbare fase in het volwassen worden. Om een kind in de puberteit te coachen bij het volwassen worden zijn regels erg belangrijk.
Kinderen in de puberteit worden vooral geleid door hun emoties. Het verstand, dit noemen we ook wel het controlemechanisme, is nog niet volledig ontwikkeld. (Zie Puberbrein) Omdat het brein nog niet uitontwikkeld is, kunnen we niet van hen verwachten dat ze continu verstandige keuzes maken of handige dingen doen. Daarom hebben pubers volwassenen nodig die ze daarin helpen en begeleiden.
Controlemechanisme
Wanneer je je puber coacht en begeleidt, ben je eigenlijk zijn/haar controlemechanisme. Dat betekent dat je als ouder soms op de rem moet gaan staan en grenzen moet stellen. Dit geldt ook voor middelengebruik.
Ga het gesprek aan
Het is belangrijk om het gesprek met je kind aan te gaan over alcohol en andere middelen. Zo kun je je kind informatie geven, waarschuwen voor de risico’ en de regels bespreken. Hoe je dat doet, lees je hier.
Ouders zijn soms bang dat regels het contact tussen hen en hun kinderen zal verstoren, maar dit hoeft helemaal niet zo te zijn.
Verbieden?
Veel ouders denken dat het handig is om je kinderen thuis aan een middel, bijvoorbeeld alcohol, te laten wennen. Maar kinderen die thuis mogen drinken, drinken vaak ook buiten de deur; dubbelop dus ondanks de goede bedoelingen van ouders.
Wij raden aan om alcoholgebruik (en het gebruik van andere middelen) te verbieden. Dat is geen garantie dat je kind het niet gaat proberen! Maar uit onderzoek blijkt duidelijk dat jongeren die regels krijgen van thuis niet of in ieder geval minder vaak en minder veel drinken dan kinderen die die grens niet krijgen.
Daarbij is het dan ook belangrijk dat er toezicht op wordt gehouden of de regel gevolgd wordt of niet. Als dat meermalen niet gebeurt kan er een consequentie in het vooruitzicht worden gesteld en desnoods toegepast. Omdat het brein nog niet uitontwikkeld is, zijn pubers nog niet of nauwelijks in staat om zichzelf te beperken: tweederde van de jongeren die drinken als ze 15 of 16 zijn drinken meteen ook veel.
Positiviteit
Ouders zijn soms bang dat regels het contact tussen hen en hun kinderen zal verstoren, maar dit hoeft zeker niet zo te zijn. Kinderen zijn gebaat bij duidelijkheid. Duidelijk zijn, zeggen wat je doet en doen wat je zegt maakt je betrouwbaar voor hen. Al gaan ze natuurlijk wel protesteren, per slot van rekening is dat je rol als puber en dan moet je dat wel goed doen.
Belangrijk is om naast regels het gesprek met je kind aan te gaan en te investeren in de band met je kind. Let op! Belonen en positief benaderen is ontzettend belangrijk, kinderen zijn hier erg gevoelig voor. Benoem dus ook wat goed gaat en geef complimentjes.
De één is de ander niet
Kinderen in de puberteit maken veel nieuwe dingen mee en leren nieuwe vrienden kennen. Ieder kind is daarin anders. Verdiep je in je kind. Ken zijn/haar belevingswereld, de vrienden die hij/zij heeft, houd contact met ouders van vrienden, verdiep je in de groep waarin hij/zij zit en kijk naar het gedrag van je kind. Is hij/zij uitbundig of juist timide, aanwezig, teruggetrokken, alert of juist afwezig, enzovoort. Zo weet je hoe het met je kind gaat, waar hij/zij mee bezig is en kan je hem/haar helpen en nieuwe of lastige situaties.
Geef het goede voorbeeld
Wees je bewust van je voorbeeldrol als ouder. Laat je kind zien dat alcohol of een ander middel geen voorwaarde is voor een relaxte avond en dat je het op een feestje zonder alcohol ook naar je zin hebt. Kinderen kopiëren, dus besef je welke rol je hebt en wees je bewust van het beeld dat je over middelengebruik meegeeft.
Wees geduldig
Als ouders willen we effecten op korte termijn, terwijl de effecten op de lange termijn merkbaar zijn. Wees dus geduldig. Opvoeden is een lange termijn investering; vooral in de jonge volwassenheid ga je de beloning van al je inspanningen zien. Dan hoor je ze ineens dingen zeggen die je zelf al 200 keer tegen hen gezegd hebt en waarvan je dacht "Het ene oor, in het andere uit"!
Petra van der Meij
Petra van der Meij werkt als preventiedeskundige voor Brijder. Ze gaat met jongeren en ouders in gesprek over middelengebruik en schermgebruik. Ook geeft ze training aan professionals. Ze werkt regelmatig samen met andere organisaties, zoals het jongerenwerk, Bureau Halt, het CJG en het JPT.